Historische Vereniging Alphen aan den Rijn (in het pand van De Vergulde Wagen, Van Boetzelaerstraat 48, schuin tegenover de Hema)

Over de periode 01-01-2024 t/m 31-12-2024 
Bestuur Samenstelling bestuur per 31-12-2024      
                                                                                              
                                                                                           Functie            Aftredend          
De heer H.Wilbrink                                                        Voorzitter                   2027 
Mevrouw S.C.H. de Jong-Spek                                     Secretaris                   2026 
De heer M.H. Kok                                                     Penningmeester            2025 
De heer A. Kuyvenhoven                                                 Lid                            2028 Mevrouw M.W. Langeveld-Turkenburg                         Lid                            2025

Daarnaast hebben (bestuurs)leden de volgende nevenfuncties met een historische achtergrond (stand per 31-12-2024): 

Bestuur Stichting “De Vergulde Wagen” : de heer A. Hamoen, voorzitter; mevr. M.W. Langeveld-Turkenburg, secretaris; de heer M.H. Kok, penningmeester   Erfgoedhuis Zuid-Holland: de heer A. Kuyvenhoven                    
Historisch Platform Alphen aan den Rijn: de heer H. Wilbrink 
Erfgoed commissie (als toehoorder): de heer H. Wilbrink 
Het bestuur vergaderde in 2024 zesmaal ( 16/01, 19/03, 14/05, 16/7, 23/9 en 29/10) 

Bestuurswisseling: 
Mutatie:  Er zijn geen bestuursmutaties. 

Algemene Ledenvergadering: 
De Algemene Ledenvergadering werd op 8 april 2024 gehouden en door  33 belangstellenden bijgewoond. 

Ereleden en Leden van Verdienste: 
Per 31-12-2024 waren de volgende personen lid van verdienste: 
Dhr. A. Th. M. van Holstein 
Dhr. J.J. Pijpers Ir. Th. A. J. Schiere 
Mw. J.M. de Graaf-van den Hoek 

Ledenbestand 
Ook in 2023 is per saldo het totaalaantal betalende leden verder afgenomen. Lidsoort                         Bestand 1-1-2024                             Bestand 1-1-2025 Betalend lid                                  861                                                            860 
Lid van Verdienste                           4                                                                4 
Bijz. lid (partner LvV)                       3                                                                3 
Relatie                                             28                                                              28 
Totaal                                            896                                                             894 Adverteerders “De Viersprong”   34                                                              34 

*) 3                leden afgevoerd ultimo 2024 door niet betalen, ondanks diverse herinneringen 

Lezingen 2024: 
In 2024 is begonnen om de lezingen te organiseren in samenwerking met Wijkcentrum Swaenswijk. Dat betekende dat de lezingen daar plaatsvonden op de maandagmiddag. 

Op 29 januari hield Anneke de Graaf (vrijwilliger van HVA) een lezing met als titel ‘Van Plan Noord naar Ridderveld I en II’. 

Jan-Dik Boot vertelde op 5 februari over ‘D. en Joh. Boot, 125 jaar schepen en motoren in Alphen aan den Rijn’. 

Berry Dongelmans vertelde op 15 april alles over ‘De Alphense Winkelweken 1919-1939’. 

Op 29 april hielden Arjan van ’t Riet en Henry Wilbrink (voorzitter van HVA) een lezing over Alphen in de Tweede Wereldoorlog. 

Arjan van ‘t Riet sprak op 6 mei over de ‘Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen’. 

Na de zomer werden de volgende lezingen gegeven: 
- 2 september: ‘Cromme Aer, Segersloot en Coupépolder door Pieter van Stipdonk. 
- 16 september: ‘Speuren naar sporen: speurtocht naar wat nog herinnert aan de Haarlemmermeerspoorlijnen door Piet Pijper. 
- 7 oktober: ‘Oude bedrijvigheid in de Raadhuisstraat door Sjaak van der Neut. 4 november: ‘De Canon van de gemeente Alphen aan den Rijn’ door Henry Wilbrink 
- 18 november: ‘Op verkenning door Alphen aan den Rijn, 2000 jaar wereldstad aan de Limes’ door Han Hendrickx. 

Het bestuur bedankt Partycentrum Cools voor de vele jaren dat wij van hun locaties gebruik mochten maken. 

Werkgroep Genealogie: 
In het jaar 2024 heeft de werkgroep weer elke maand bezoekers ontvangen. De inloopmiddagen zijn door39 zowel beginnende als gevorderde onderzoekers bezocht. Daarnaast werd via e-mail en telefonisch informatie verstrekt waaruit niet direct onderzoek door de werkgroep voortkwam.  Ook   werd buiten de standaardinloop op de tweede zaterdag van elke maand De Vergulde Wagen gevonden en kwamen werkgroepleden in actie. Hoewel de zoektochten naar voorouders uiteraard het grootste bestanddeel vormden, werd ook advies gegeven over hoe de gevonden gegevens op te slaan en/of te presenteren. Totaal werden er 41onderzoeken gedaan of nadere gegevens gevonden bij bestaande onderzoeken. Het enthousiasme bij zowel de bezoekers als de werkgroep blijft groot vooral vanwege de uitkomsten van de diverse zoektochten. Alle stamboomonderzoekers zijn enthousiast over het nog steeds snel toenemende aanbod van genealogische gegevens die via internet gevonden kunnen worden. Het gebruik van gedigitaliseerde kranten blijkt, behalve een bron van gegevens, ook goed bruikbaar voor de aankleding van de diverse stambomen. 

Een onderzoek naar voorouders uit 2020 kreeg een vervolg door bezoek uit Australië van de aanvraagster met haar ouders, die in een wandeling door het centrum werden rondgeleid o.a. langs het huis waar hun (over-)grootouders in 1953 gelogeerd hadden. 

Bovenstaande activiteiten werden bekend gemaakt door berichten in De Viersprong, op onze website, via facebook en ook in de plaatselijke pers. 

Buiten de inloopmiddagen probeert de werkgroep nog tijd vrij te maken voor onderzoek naar bekende Alphense en Oudshoornse families en hun herkomst eventueel van buiten de landsgrenzen. Het eind 2022 gestarte onderzoek naar de mogelijkheid om bewoners van een bepaalde wijk per huis vanaf 1890 in kaart te brengen blijkt een erg omvangrijk project te zijn. Dit onderzoek heeft wegens tijdgebrek geen prioriteit. 

De werkgroep bestaat nu uit Jan-Dik de Graaf, Anneke de Graaf-van den Hoek, Cees Jan van den Hoek en Hans van Staveren. Jan Neeleman heeft na ruim 14 jaar om gezondheidsredenen afscheid genomen. We zijn zeer dankbaar voor zijn bijdrage gedurende deze jaren. 

De Viersprong:                                             
Het geschiedkundig tijdschrift De Viersprong is een uitgave van de Stichting De Vergulde Wagen. Vormgeving, druk en verzending was in handen van Mediacenter Rotterdam. In 2024 verscheen het blad in februari-mei-augustus-december met als nummering 158-159-160-161. De oplage bedroeg 1050 exemplaren; het decembernummer had een oplage van 1000 stuks. Het hoofdthema in het februarinummer (nr. 158) was de geschiedenis van Oliehandel M. Verschuur, een familiebedrijf aan de Steekterweg. Gestart in 1923, nog steeds bestaand maar op een andere locatie. Het familiebedrijf Van der Velden, verwarming & witgoed van 1883-2012 is beschreven in nummer 159. In datzelfde nummer, en in 160, was er aandacht voor Alphen aan den Rijn ten tijde van de Koude Oorlog. In het augustusnummer (nr. 161) stond een artikel over de fietsvierdaagse LAURA. Deze fietstocht werd in 2024 voor de laatste keer gereden. Daarmee kwam een einde aan een lange traditie, die was begonnen in 1948.

Het laatste blad, nummer 161, had als hoofdthema de in 1809 opgerichte Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen. Daarnaast stond in dit nummer een artikel over Winkelcentrum De Aarhof, 50 jaar geleden geopend. Zoals meerdere artikelen was dit stuk ruimschoots voorzien van foto’s. Naast de genoemde thema’s bevatten de nummers ook korte artikelen. In elk nummer worden ook opgenomen Redactionele zaken en Verenigingsnieuws. De redactie bestond per 31 december 2024 uit Ria Langeveld-Turkenburg, Margreeth van Meggelen-Alblas, Arjan van ’t Riet en Henry Wilbrink, eindredacteur. Wij bedanken ook dit jaar hartelijk onze adverteerders, die onmisbaar zijn voor de uitgave van het blad. 

Exposities: 
In 2024 was het thema van de 1e tentoonstelling: Van Hofbrug naar Postbrug, met foto’s over de Julianastraat en de in het archief aanwezige voorwerpen van een aantal winkeliers. Te bezoeken van begin januari tot eind augustus. Begin september sloten we aan op het thema van Open Monumenten Dag 2024: Routes, netwerken en verbindingen. Afbeeldingen van de vele bruggen in Alphen aan den Rijn, de wegen en vaarwegen en de vervoersmogelijkheden zoals b.v. de trein, schepen, busmaatschappijen, vrachtrijders waren te bekijken. Velen hebben beide exposities bezocht. In De Viersprong en op de website stond het vermeld. Samenstellers: Jacques van der Velden, Jenny van Loon, Ria Langeveld. 

Nevenactiviteit: 
De Vergulde Wagen trok in 2024 in totaal 995 bezoekers. De winkelomzet in 2024  - excl. BTW - bedroeg  € 2.377,--  (in 2023: € 1.089,--) 

Stadsgidsen:   
Op de eerste zaterdag van de maand was er de maandelijkse wandeling door het oude centrum van Alphen aan den Rijn. De berichtgeving gaat via de plaatselijke pers, face-book en de website van de Historische Vereniging in combinatie met de vermelding van de aanwezigheid van de werkgroep genealogie op de tweede zaterdag van de maand in De Vergulde Wagen. Speciale wandeling afgelopen jaar met de bewoners van Rijnzate (rolstoel+begeleider) i.v.m. 60 jarig bestaan. Een echte feestmiddag voor de deelnemers en de vijf gidsen! Een fietstocht naar de Molenviergang en bezoek Johan Slingerland i.v.m. een thema van de Bibliotheek: Zin in zaterdag. Op 14 september, Open Monumenten Dag, zijn door ons twee wandelingen verzorgd. De Limes-wandelingen die we in 2023 tweemaal hebben gehouden zijn voortgezet in 2024: totaal zes keer, met een enkele keer een vervolg naar museum Archeon. Na evaluatie besloten om de genoemde wandelingen niet in combinatie met de maandelijkse stadswandeling te houden. Aparte data vermeldt op face-book en website. De Vrije School Ridderveld, groep 4 was te gast in De Vergulde Wagen voor de vondsten van de Romeinse tijd en daarna de wandeling. Zeer geïnteresseerd! Evenals leerlingen van groep 6 van basisschool De Rank voor de tentoonstelling. Wethouder Ank Noordermeer heeft de tentoonstelling op 30 mei geopend door een zgn. wegpaal te onthullen. De sponsoring van één of meerdere koeien van Slingerland is na 23 jaar afgesloten. Twee gidsen hebben na vele, vele jaren besloten de stoppen met dit ‘werk’: Wim Krösschell en Henk Jan Habermehl. Gelukkig zijn er ook nieuwe gidsen: Martin en Lucy, in opleiding, Henry en Lars, zowel voor de gewone stadswandeling alsook voor de Limes-wandeling. We vergaderden in De Vergulde Wagen, soms vervangen door een mailbericht. Gidsen: Anneke de Graaf, Aad Hamoen, Henry Wilbrink, Lars de Lange, Wim van Ofwegen, Martin en Lucy van Egmond, in opleiding en Ria Langeveld, coördinator. 

Archief: 
Elke woensdag is een aantal vrijwilligers in “De Vergulde Wagen” bezig met het Archief. Hun taken zijn divers:
• Het archiefbeheer, bestaande uit het registreren en opslaan van aanwinsten. Er wordt geschipperd met de ruimte om de zich gestaag uitbreidende collectie overzichtelijk onder te brengen.
• Afhandeling van bestellingen van bezoekers en anderen. Er worden veel afdrukken van oude foto’s besteld.
• In het afgelopen jaar was er nog steeds vraag van scholieren en studenten naar begeleiding door onze archiefmedewerkers en inzage in onze archieven, ter voorbereiding van te schrijven scripties en opstellen.
• Het digitaliseren van ons dia-en fotoarchief en onze objecten is vrijwel afgerond.

ICT:   
Wij krijgen voor onze ICT-apparatuur en onze ICT-programmatuur voldoende ondersteuning van onze vrijwilligers met de specialistische kennis daartoe.

Giften en aanwinsten:                        
De leden van de vereniging maakte bij de contributiebetaling aan giften over      € 3.051,-- (was vorig jaar € 2.843,--), ca. 14% van de jaarcontributie. Daar is de Vereniging zeer blij mee en dit was ook nodig om het resultaat niet te veel onder druk te laten komen. 

Samenwerking: 
Sinds jaar en dag is de samenwerking met het Gemeentearchief een belangrijk onderdeel van onze werkzaamheden. 
Het Historisch Platform Alphen aan den Rijn (HPA) heeft haar meerwaarde: via HPA vindt afstemming plaats tussen de verschillende historische verenigingen in de gemeente, zodat met relevante partijen zoals de gemeente, gezamenlijk en eenduidig kan worden gesproken. 
Op individuele basis zoeken wij nadere samenwerking met plaatselijke partijen, die vanuit hun eigen invalshoek, zich (willen) bezighouden met het cultureel en historisch erfgoed van Alphen aan den Rijn. Een voorbeeld daarvan is Platform Recreatie en Toerisme (PReT) waarvan HVA deelnemer is geworden. Een ander voorbeeld is de bibliotheek. Hier was fotocollage over oude beroepen te zien. De gebruikte foto’s kwamen uit de fotocollectie van HVA. 

Publiciteit en communicatie: 
Inzet is om (actuele) informatie over de stadswandelingen, lezingen, werkgroep genealogie en de verschillende tentoonstellingen in De Vergulde Wagen gepubliceerd te krijgen. 
Nieuwsblad Alphen plaatst (onregelmatig) onze persberichten. Op NA hebben wij nu een eigen rubriek ‘Terug in de tijd’. 
Op het platform ‘HierisAlphen’ is een rubriek ‘Ontdek het Erfgoed’. Artikelen over Alphen worden door HVA aangeleverd. 
Via Facebook en de website kan de doelgroep sneller en gerichter worden bereikt. Met onze ingrijpend vernieuwde website hvalphen.nl willen wij niet alleen een breder publiek bereiken, maar ook duidelijker en interactiever laten zien welke collecties, voorwerpen en studiemateriaal wij in huis hebben. Ook onze activiteiten, zoals lezingen, exposities, wandelingen en genealogie zijn beter zichtbaar. 
In 2024 is gebleken dat de nieuwe site beter bereikt en gelezen wordt. 
Op de website is ons privacy beleid te lezen. 

Vrijwilligers van de Historische Vereniging 2024 
Dhr. W. Bloemzaad 
Dhr. D. de Graaf 
Mevr. J.M. de Graaf-van den Hoek 
Dhr. J.D. de Graaf 
Dhr. H.J. Habermehl 
Dhr. A. Hamoen 
Mevr. G. Hamoen-Labordus 
Mevr. E.J. Henry-Beunder
Dhr. C.J. van den Hoek 
Dhr. K. Lie Mevr. J. van Loon  
Dhr. E. Maurer 
Mevr. M.M. van Meggelen-Alblas 
Dhr. J. Neeleman 
Dhr. W. van Ofwegen 
Dhr. A.J.J. van ’t Riet 
Dhr. H. van Staveren 
Dhr. J. van der Velden 
Dhr. G. Verkerk Mevr. A. Verkerk-Pols 

De inzet van de hierboven genoemde vrijwilligers was weer van onschatbare waarde en verdient een speciaal woord van dank. Daarnaast is het bestuur dankbaar dat zoveel leden het werk van de Vereniging zo actief steunen en daardoor mogelijk blijven maken. Alphen aan den Rijn,  31 maart 2025    
H. Wilbrink                                                                             S.C.H. de Jong-Spek Voorzitter                                                                               Secretaris.