Lid worden   0172 42 40 48

Tijdens openingstijden

 info@hvalphen.nl

Openingstijden: wo: 14.00 uur - 16.00 uur | za: 11.00 uur - 16.00 uur

Jaarverslag 2024

JAARVERSLAG  HISTORISCHE VERENIGING ALPHEN AAN DEN RIJN

Over de periode 01-01-2024 t/m 31-12-2024

Bestuur   Samenstelling bestuur per 31-12-2024

                                                                                                Functie                      Aftredend

De heer H.Wilbrink                                             Voorzitter                   2027

Mevrouw S.C.H. de Jong-Spek                           Secretaris                 2026

De heer M.H. Kok                                                Penningmeester       2025

De heer A. Kuyvenhoven                                   Lid                              2028

Mevrouw M.W. Langeveld-Turkenburg             Lid                              2025

Daarnaast hebben (bestuurs)leden de volgende nevenfuncties met een historische achtergrond (stand per 31-12-2024):

Bestuur Stichting “De Vergulde Wagen” :     de heer A. Hamoen, voorzitter;

mevr. M.W. Langeveld-Turkenburg, secretaris;

                                                                       de heer M.H. Kok, penningmeester  

Erfgoedhuis Zuid-Holland:                              de heer A. Kuyvenhoven                   

Historisch Platform Alphen aan den Rijn       de heer H. Wilbrink

Erfgoed commissie (als toehoorder)              de heer H. Wilbrink

Het bestuur vergaderde in 2024 zesmaal ( 16/01, 19/03, 14/05, 16/7, 23/9 en 29/10)

Bestuurswisseling:

Mutatie:  Er zijn geen bestuursmutaties.

Algemene Ledenvergadering:

De Algemene Ledenvergadering werd op 8 april 2024 gehouden en door  33 belangstellenden bijgewoond.

Ereleden en Leden van Verdienste:

Per 31-12-2024 waren de volgende personen lid van verdienste:

Dhr. A. Th. M. van Holstein

Dhr. J.J. Pijpers

Ir. Th. A. J. Schiere

Mw. J.M. de Graaf-van den Hoek

Ledenbestand

Ook in 2023 is per saldo het totaalaantal betalende leden verder afgenomen.

Lidsoort                     Bestand 1-1-2024                             Bestand 1-1-2025

Betalend lid                                861                                                            860

Lid van Verdienste                         4                                                                4

Bijz. lid (partner LvV)                     3                                                                3

Relatie                                         28                                                              28

Totaal                                         896                                                            894

Adverteerders “De Viersprong”   34                                                              34

*) 3                leden afgevoerd ultimo 2024 door niet betalen, ondanks diverse herinneringen

Lezingen 2024:

In 2024 is begonnen om de lezingen te organiseren in samenwerking met Wijkcentrum Swaenswijk. Dat betekende dat de lezingen daar plaatsvonden op de maandagmiddag.

Op 29 januari hield Anneke de Graaf (vrijwilliger van HVA) een lezing met als titel ‘Van Plan Noord naar Ridderveld I en II’.

Jan-Dik Boot vertelde op 5 februari over ‘D. en Joh. Boot, 125 jaar schepen en motoren in Alphen aan den Rijn’.

Berry Dongelmans vertelde op 15 april alles over ‘De Alphense Winkelweken 1919-1939’.

Op 29 april hielden Arjan van ’t Riet en Henry Wilbrink (voorzitter van HVA) een lezing over Alphen in de Tweede Wereldoorlog.

Arjan van ‘t Riet sprak op 6 mei over de ‘Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen’.

Na de zomer werden de volgende lezingen gegeven:

2 september: ‘Cromme Aer, Segersloot en Coupépolder door Pieter van Stipdonk.

16 september: ‘Speuren naar sporen: speurtocht naar wat nog herinnert aan de Haarlemmermeerspoorlijnen door Piet Pijper.

7 oktober: ‘Oude bedrijvigheid in de Raadhuisstraat door Sjaak van der Neut.

4 november: ‘De Canon van de gemeente Alphen aan den Rijn’ door Henry Wilbrink

18 november: ‘Op verkenning door Alphen aan den Rijn, 2000 jaar wereldstad aan de Limes’ door Han Hendrickx.

Het bestuur bedankt Partycentrum Cools voor de vele jaren dat wij van hun locaties gebruik mochten maken.

Werkgroep Genealogie:

In het jaar 2024 heeft de werkgroep weer elke maand bezoekers ontvangen. De inloopmiddagen zijn door39 zowel beginnende als gevorderde onderzoekers bezocht. Daarnaast werd via e-mail en telefonisch informatie verstrekt waaruit niet direct onderzoek door de werkgroep voortkwam.  Ook   werd buiten de standaardinloop op de tweede zaterdag van elke maand De Vergulde Wagen gevonden en kwamen werkgroepleden in actie. Hoewel de zoektochten naar voorouders uiteraard het grootste bestanddeel vormden, werd ook advies gegeven over hoe de gevonden gegevens op te slaan en/of te presenteren. Totaal werden er 41onderzoeken gedaan of nadere gegevens gevonden bij bestaande onderzoeken. Het enthousiasme bij zowel de bezoekers als de werkgroep blijft groot vooral vanwege de uitkomsten van de diverse zoektochten. Alle stamboomonderzoekers zijn enthousiast over het nog steeds snel toenemende aanbod van genealogische gegevens die via internet gevonden kunnen worden. Het gebruik van gedigitaliseerde kranten blijkt, behalve een bron van gegevens, ook goed bruikbaar voor de aankleding van de diverse stambomen.

Een onderzoek naar voorouders uit 2020 kreeg een vervolg door bezoek uit Australië van de aanvraagster met haar ouders, die in een wandeling door het centrum werden rondgeleid o.a. langs het huis waar hun (over-)grootouders in 1953 gelogeerd hadden.

Bovenstaande activiteiten werden bekend gemaakt door berichten in De Viersprong, op onze website, via facebook en ook in de plaatselijke pers.

Buiten de inloopmiddagen probeert de werkgroep nog tijd vrij te maken voor onderzoek naar bekende Alphense en Oudshoornse families en hun herkomst eventueel van buiten de landsgrenzen. Het eind 2022 gestarte onderzoek naar de mogelijkheid om bewoners van een bepaalde wijk per huis vanaf 1890 in kaart te brengen blijkt een erg omvangrijk project te zijn. Dit onderzoek heeft wegens tijdgebrek geen prioriteit.

De werkgroep bestaat nu uit Jan-Dik de Graaf, Anneke de Graaf-van den Hoek, Cees Jan van den Hoek en Hans van Staveren. Jan Neeleman heeft na ruim 14 jaar om gezondheidsredenen afscheid genomen. We zijn zeer dankbaar voor zijn bijdrage gedurende deze jaren.

De Viersprong:                                            

Het geschiedkundig tijdschrift De Viersprong is een uitgave van de Stichting De Vergulde Wagen.

Vormgeving, druk en verzending was in handen van Mediacenter Rotterdam.

In 2024 verscheen het blad in februari-mei-augustus-december met als nummering

158-159-160-161. De oplage bedroeg 1050 exemplaren; het decembernummer had een oplage van 1000 stuks.

Het hoofdthema in het februarinummer (nr. 158) was de geschiedenis van Oliehandel M. Verschuur, een familiebedrijf aan de Steekterweg. Gestart in 1923, nog steeds bestaand maar op een andere locatie.

Het familiebedrijf Van der Velden, verwarming & witgoed van 1883-2012 is beschreven in nummer 159. In datzelfde nummer, en in 160, was er aandacht voor Alphen aan den Rijn ten tijde van de Koude Oorlog.

In het augustusnummer (nr. 161) stond een artikel over de fietsvierdaagse LAURA. Deze fietstocht werd in 2024 voor de laatste keer gereden. Daarmee kwam een einde aan een lange traditie, die was begonnen in 1948.

Het laatste blad, nummer 161, had als hoofdthema de in 1809 opgerichte Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen. Daarnaast stond in dit nummer een artikel over Winkelcentrum De Aarhof, 50 jaar geleden geopend. Zoals meerdere artikelen was dit stuk ruimschoots voorzien van foto’s.

Naast de genoemde thema’s bevatten de nummers ook korte artikelen.

In elk nummer worden ook opgenomen Redactionele zaken en Verenigingsnieuws.

De redactie bestond per 31 december 2024 uit Ria Langeveld-Turkenburg, Margreeth van Meggelen-Alblas, Arjan van ’t Riet en Henry Wilbrink, eindredacteur.

Wij bedanken ook dit jaar hartelijk onze adverteerders, die onmisbaar zijn voor de uitgave van het blad.

Exposities:

In 2024 was het thema van de 1e tentoonstelling: Van Hofbrug naar Postbrug, met foto’s over de Julianastraat en de in het archief aanwezige voorwerpen van een aantal winkeliers. Te bezoeken van begin januari tot eind augustus.

Begin september sloten we aan op het thema van Open Monumenten Dag 2024:

Routes, netwerken en verbindingen. Afbeeldingen van de vele bruggen in Alphen aan den Rijn, de wegen en vaarwegen en de vervoersmogelijkheden zoals b.v. de trein, schepen, busmaatschappijen, vrachtrijders waren te bekijken.

Velen hebben beide exposities bezocht.

In De Viersprong en op de website stond het vermeld.

Samenstellers: Jacques van der Velden, Jenny van Loon, Ria Langeveld.

Nevenactiviteit:

De Vergulde Wagen trok in 2024 in totaal 995 bezoekers.

De winkelomzet in 2024  – excl. BTW – bedroeg  € 2.377,–  (in 2023: € 1.089,–)

Stadsgidsen:  

Op de eerste zaterdag van de maand was er de maandelijkse wandeling door het oude centrum van Alphen aan den Rijn.

De berichtgeving gaat via de plaatselijke pers, face-book en de website van de Historische Vereniging in combinatie met de vermelding van de aanwezigheid van de werkgroep genealogie op de tweede zaterdag van de maand in De Vergulde Wagen.

Speciale wandeling afgelopen jaar met de bewoners van Rijnzate (rolstoel+begeleider) i.v.m. 60 jarig bestaan. Een echte feestmiddag voor de deelnemers en de vijf gidsen!

Een fietstocht naar de Molenviergang en bezoek Johan Slingerland i.v.m. een thema van de Bibliotheek: Zin in zaterdag.

Op 14 september, Open Monumenten Dag, zijn door ons twee wandelingen verzorgd.

De Limes-wandelingen die we in 2023 tweemaal hebben gehouden zijn voortgezet in 2024: totaal zes keer, met een enkele keer een vervolg naar museum Archeon.

Na evaluatie besloten om de genoemde wandelingen niet in combinatie met de maandelijkse stadswandeling te houden. Aparte data vermeldt op face-book en website.

De Vrije School Ridderveld, groep 4 was te gast in De Vergulde Wagen voor de vondsten van de Romeinse tijd en daarna de wandeling. Zeer geïnteresseerd!

Evenals leerlingen van groep 6 van basisschool De Rank voor de tentoonstelling. Wethouder Ank Noordermeer heeft de tentoonstelling op 30 mei geopend door een zgn. wegpaal te onthullen.

De sponsoring van één of meerdere koeien van Slingerland is na 23 jaar afgesloten.

Twee gidsen hebben na vele, vele jaren besloten de stoppen met dit ‘werk’:

Wim Krösschell en Henk Jan Habermehl.

Gelukkig zijn er ook nieuwe gidsen: Martin en Lucy, in opleiding, Henry en Lars, zowel voor de gewone stadswandeling alsook voor de Limes-wandeling.

We vergaderden in De Vergulde Wagen, soms vervangen door een mailbericht.

Gidsen: Anneke de Graaf, Aad Hamoen, Henry Wilbrink, Lars de Lange, Wim van Ofwegen, Martin en Lucy van Egmond, in opleiding en Ria Langeveld, coördinator.

Archief:

Elke woensdag is een aantal vrijwilligers in “De Vergulde Wagen” bezig met het Archief.

Hun taken zijn divers:

  • Het archiefbeheer, bestaande uit het registreren en opslaan van aanwinsten. Er wordt geschipperd met de ruimte om de zich gestaag uitbreidende collectie overzichtelijk onder te brengen.
  • Afhandeling van bestellingen van bezoekers en anderen. Er worden veel afdrukken van oude foto’s besteld.
  • In het afgelopen jaar was er nog steeds vraag van scholieren en studenten naar begeleiding door onze archiefmedewerkers en inzage in onze archieven, ter voorbereiding van te schrijven scripties en opstellen.
  • Het digitaliseren van ons dia-en fotoarchief en onze objecten is vrijwel afgerond.

ICT:  

  • Wij krijgen voor onze ICT-apparatuur en onze ICT-programmatuur voldoende ondersteuning van onze vrijwilligers met de specialistische kennis daartoe.

Giften en aanwinsten:        

            De leden van de vereniging maakte bij de contributiebetaling aan giften over

            € 3.051,– (was vorig jaar € 2.843,–), ca. 14% van de jaarcontributie.

Daar is de Vereniging zeer blij mee en dit was ook nodig om het resultaat niet te veel onder druk te laten komen.

Samenwerking:

Sinds jaar en dag is de samenwerking met het Gemeentearchief een belangrijk onderdeel van onze werkzaamheden.

Het Historisch Platform Alphen aan den Rijn (HPA) heeft haar meerwaarde: via HPA vindt afstemming plaats tussen de verschillende historische verenigingen in de gemeente, zodat met relevante partijen zoals de gemeente, gezamenlijk en eenduidig kan worden gesproken.

Op individuele basis zoeken wij nadere samenwerking met plaatselijke partijen, die vanuit hun eigen invalshoek, zich (willen) bezighouden met het cultureel en historisch erfgoed van Alphen aan den Rijn. Een voorbeeld daarvan is Platform Recreatie en Toerisme (PReT) waarvan HVA deelnemer is geworden. Een ander voorbeeld is de bibliotheek. Hier was fotocollage over oude beroepen te zien. De gebruikte foto’s kwamen uit de fotocollectie van HVA.

Publiciteit en communicatie:

Inzet is om (actuele) informatie over de stadswandelingen, lezingen, werkgroep genealogie en de verschillende tentoonstellingen in De Vergulde Wagen gepubliceerd te krijgen.

Nieuwsblad Alphen plaatst (onregelmatig) onze persberichten. Op NA hebben wij nu een eigen rubriek ‘Terug in de tijd’.

Op het platform ‘HierisAlphen’ is een rubriek ‘Ontdek het Erfgoed’. Artikelen over Alphen worden door HVA aangeleverd.

Via Facebook en de website kan de doelgroep sneller en gerichter worden bereikt. Met onze ingrijpend vernieuwde website hvalphen.nl willen wij niet alleen een breder publiek bereiken, maar ook duidelijker en interactiever laten zien welke collecties, voorwerpen en studiemateriaal wij in huis hebben. Ook onze activiteiten, zoals lezingen, exposities, wandelingen en genealogie zijn beter zichtbaar.

In 2024 is gebleken dat de nieuwe site beter bereikt en gelezen wordt.

Op de website is ons privacy beleid te lezen.

Vrijwilligers van de Historische Vereniging 2024

Dhr. W. Bloemzaad

Dhr. D. de Graaf

Mevr. J.M. de Graaf-van den Hoek

Dhr. J.D. de Graaf

Dhr. H.J. Habermehl

Dhr. A. Hamoen

Mevr. G. Hamoen-Labordus

Mevr. E.J. Henry-Beunder

Dhr. C.J. van den Hoek

Dhr. K. Lie

Mevr. J. van Loon 

Dhr. E. Maurer

Mevr. M.M. van Meggelen-Alblas

Dhr. J. Neeleman

Dhr. W. van Ofwegen

Dhr. A.J.J. van ’t Riet

Dhr. H. van Staveren

Dhr. J. van der Velden

Dhr. G. Verkerk

Mevr. A. Verkerk-Pols

De inzet van de hierboven genoemde vrijwilligers was weer van onschatbare waarde en verdient

een speciaal woord van dank.

Daarnaast is het bestuur dankbaar dat zoveel leden het werk van de Vereniging zo actief steunen en daardoor mogelijk blijven maken.

Alphen aan den Rijn,  31 maart 2025   

H. Wilbrink                                                                             S.C.H. de Jong-Spek

Voorzitter                                                                               Secretaris.

Verslag van de jaarvergadering van de Historische Vereniging

Alphen aan den Rijn

Verslag van de jaarvergadering van de Historische Vereniging Alphen aan den Rijn, gehouden op maandag 8 april 2024,

Dans- en Partycentrum Harry Cools, Wilhelminalaan 19, Alphen aan den Rijn.

Aanwezig zijn 32 personen.

Onder de aanwezigen zijn de bestuursleden: de heer H. Wilbrink (voorzitter), mevr. S.C.H. de Jong-Spek (secretaris), de heren M.H. Kok (penningmeester), A. Kuyvenhoven en mevr. M.W. Langeveld-Turkenburg.

  1. Opening, goedkeuring van de agenda

De voorzitter opent de jaarvergadering en heet eenieder welkom op deze ledenvergadering.

Er zijn geen aanvullingen c.q. wijzigingen op de agenda.

De vergadering is akkoord en stelt de agenda vast.

  • Mededelingen, ingekomen stukken

De secretaris heeft geen ingekomen stukken. Wel heeft de voorzitter een mededeling ten aanzien van de lezing aansluitend aan deze vergadering, niet Han Hendrickx, maar Jack Veldman, directeur Archeon, zal de lezing houden.

  • Notulen van de jaarvergadering van 3 april  2023

De voorzitter behandelt, paginagewijs, het verslag van voornoemde jaarvergadering, waarop geen op-en/of aanmerkingen en correcties. Wel wordt hieraan toegevoegd dat de mogelijkheid bestaat het verslag 14 dagen van tevoren via mail te ontvangen, Men kan hiervoor schriftelijk een verzoek indienen.

Het verslag van de jaarvergadering van 3 april 2023 wordt vastgesteld onder dankzegging aan de secretaris.          

  • Jaarverslag 2023, opgesteld door de secretaris.

De voorzitter neemt het verslag pagina voor pagina door.

Er volgen geen op- en/of aanmerkingen.

Het jaarverslag wordt goedgekeurd en vastgesteld onder dankzegging aan de secretaris.

  • Toelichting door de penningmeester op de inkomsten en wijze van besteding van de uitgave boekjaar 2023.

De penningmeester neemt het woord en verduidelijkt wederom het structuur van de Stichting Vergulde Wagen en de Vereniging waar men lid van is.

De financiële overzichten, resultatenrekening, uitgaven/inkomsten/balans wordt doorgenomen en verduidelijkt.

Heet hangijzer blijft het ledenaantal, kortom de inkomsten hieruit.

Vanuit de vergadering komt de opmerking naar voren dat de contributie wel omhoog zou kunnen.

Men is van mening dat je de contributie geleidelijk aan zou moeten/kunnen verhogen.

De voorzitter neemt het woord en vraagt de aanwezigen wat er zou gebeuren wanneer wij varianten van lidmaatschappen zouden invoeren. Is voor het bestuur moeilijk om dit te bepalen.

Naar voren komen de ideeën van lidmaatschap met ontvangen van de Viersprong voor 30,- euro en zonder blad 15,- euro.

Verder wordt medegedeeld dat de nieuwsbrief in de maak is. Is het vervolg van de vernieuwing

Van onze website.

Is ook een manier om belangstelling te wekken.

Het streven is om meer leden te winnen.

Er komen geen vragen hieromtrent naar voren,

De begroting voor het jaar 2024 werd vastgesteld onder dankzegging aan de penningmeester

  • Bespreking en goedkeuring van de begroting voor boekjaar 2024.

De kascommissie, bestaande uit de heer C.J. van den Hoek en de heer H. den Bandt hebben de kascontrole uitgevoerd. Zij hebben geconstateerd dat de boeken in orde waren en de administratie naar behoren is uitgevoerd. Zij hebben hier een verslag van gemaakt en merken tot slot op dat het ledenaantal toch wel een zorgen kindje blijft. 

Bij acclamatie geeft de vergadering goedkeuring en verleent decharge aan het bestuur en in het bijzonder aan de penningmeester.

  • Benoeming van de kascommissie 2023/2024

De voorzitter geeft aan dat de kascommissie voor volgend jaar zal bestaan uit de heer H. den Bandt en de heer W. Bloemzaad met als reserve de heer D. de Looy.

  • Contributie 2024

Het bestuur stelt voor alsnog de contributie voor 2023/2024 te handhaven. Naar voor komt nog de vraagt of wij ook bekend zijn met lidmaatschap voor het leven.  Wat wij in eveneens gedachten zullen houden.

De vergadering gaat akkoord met dit voorstel

  • Beleids- en werkplan 2023-2025

De voorzitter geeft aan dat dit plan nog niet geheel aangepast is. Laat hier en daar wat wijzigingen zien. Kortom is deze nagenoeg hetzelfde als vorige jaar. Het beleids-en werkplan zal voor volgend aangepast zijn met de nu uitvoerend veranderingen. De voorzitter verzoekt eenieder, indien men opmerking etc. ten aanzien hiervan heeft, dit de mailen aan voorzitter@hvalphen.nl.

Er zijn verder geen op- en/of aanmerkingen.

Het beleid- en werkplan wordt hiermee afgesloten en het plan is vastgesteld.

  1. Bestuurs-mutaties

De voorzitter geeft aan dat er dit jaar een bestuur mutatie aan de orde is en wel die van bestuurslid de heer A van Kuyvenhoven, de heer van Kuyvenhoven stelt zich herkiesbaar.

De vergadering gaat akkoord met de benoeming.

  1. Wat verder ter tafel komt en rondvraag

Huub den Bandt: Is het een idee om de leden te benaderen met de vraag of men genegen is een extra bijdrage aan de Vereniging te doen toekomen.

Martin geeft aan dat hij dit in zekere zin al doet, misschien zou dit wat duidelijker en nadrukkelijker moet worden aangeven.

Niets meer aan de orde zijnde, sluit de voorzitter de vergadering.

Alphen aan den Rijn,    maart  2025

H. Wilbrink                                                             S.C.H. de Jong-Spek

Voorzitter                                                                                      Secretaris

 

Historische Vereniging Alphen aan den Rijn (in het pand van De Vergulde Wagen, Van Boetzelaerstraat 48, schuin tegenover de Hema)

Openingstijden: wo: 14.00 uur – 16.00 uur | za: 11.00 uur – 16.00 uur 0172 42 40 48 | info@hvalphen.nl

1 Meerjarenplan 2025-2027 Historische Vereniging Alphen aan den Rijn
1) Inleiding

De plaats Alphen aan den Rijn kent een bijna 2000 jaar oude geschiedenis. De Historische Vereniging Alphen aan den Rijn (hierna de HVA genoemd) is sinds 1948 actief om die geschiedenis op diverse manieren vast te leggen en zichtbaar te maken. Daarmee wil de HVA ervoor zorgen dat de (kennis over de) geschiedenis van Alphen voor de toekomst gewaarborgd blijft.

De HVA heeft bijna 900 leden. Daarvan zijn ongeveer dertig leden actief als vrijwilliger. Zij zorgen o.a. voor de vastlegging van de geschiedenis, maar organiseren ook allerlei activiteiten. De HVA kent een stichting: Stichting De Vergulde Wagen. Deze stichting faciliteert de HVA ten aanzien van de huisvesting en de uitgave van De Viersprong, het geschiedkundig tijdschrift van de

HVA.
De HVA ziet de laatste jaren diverse ontwikkelingen op zich afkomen:
– Het ledenbestand is behoorlijk vergrijsd. Mede daardoor is het ledenaantal de afgelopen jaren aanzienlijk gedaald. Als gevolg daarvan kan de financiële positie in gevaar komen;

– Digitalisering maakt de online toegang tot de verschillende interne en externe collecties laagdrempelig, ja zelfs vanzelfsprekend;

– De verschillende soorten sociale media, zoals een website, Facebook, Instagram, whatsapp enz. brengen een (online) dynamiek in de communicatie die voor de HVA een uitdaging is.

In dit meerjarenplan geeft het bestuur de missie, de visie en de aandachtspunten weer, en de wegen (activiteiten en middelen) om die visie en de bijbehorende strategie uit te voeren, zodat de diverse ontwikkelingen aangepakt kunnen worden.

Missie en visie (strategie)

In de Statuten van de HVA (gedateerd 4 juni 2014) staan de volgende doelen, te beschouwen als

de missie:

1. Het bevorderen van de belangstelling voor en de kennis van de geschiedenis in het algemeen en die van Alphen aan den Rijn in het bijzonder;

2. Het behouden van voorwerpen die belangrijk zijn voor de plaatselijke geschiedenis;

3. Het bevorderen van het in goede staat behouden van de in Alphen aan den Rijn aanwezige monumenten van geschiedenis en kunst.

Die missie is helder en blijft zeker voor de punten 1 en 2 van toepassing. Als overkoepelende missie wil de HVA ‘Het geheugen van Alphen’ zijn en aan de visie toevoegen. Dat moet uiteindelijk ertoe leiden dat de HVA wordt gezien als de vanzelfsprekende plaats waar burgers en instanties naartoe gaan (fysiek of virtueel) voor zaken die de geschiedenis van Alphen betreffen.

In dezelfde Statuten staan diverse wegen (visie) geformuleerd om bovenstaande doelen te bereiken, zoals:

1. Het organiseren van lezingen, excursies en tentoonstellingen;

2. Het (doen) uitgeven van publicaties;

3. Het verzamelen, beschrijven, conserveren en eventueel restaureren van voorwerpen;

4. Het stimuleren van onderzoek naar de geschiedenis van Alphen;

5. Het gevraagd of ongevraagd adviseren van diverse partijen met betrekking tot gerelateerde zaken.

In het vorige plan, beleids- en werkplan (2023-25, met een update in 2024) genoemd, stonden de volgende vijf speerpunten:

1. De terugval in het ledenaantal tot stilstand brengen;

2. Bijdragen aan het behoud van het materiële en immateriële erfgoed, waarbij De Vergulde Wagen als gebouw en archief essentieel is;

3. Bijdragen aan het bevorderen van het historisch besef bij zowel jongeren als ouderen;

4. Versterking van de banden tussen de verschillende historische groeperingen binnen de gemeente, via het Historisch Platform Alphen (HPA);

5. Streven om De Vergulde Wagen zo toegankelijk mogelijk te houden.

Deze speerpunten hebben in het verleden geleid tot diverse werkplannen. Voor de specifieke details van 2023-25 verwijzen wij naar het genoemde plan. Terugblikkend kan worden geconstateerd dat sommige punten van het plan gerealiseerd zijn of in werking zijn gezet. De meeste van de bovenstaande wegen gelden onverminderd.

Echter, gelet op de uitdagingen waar de HVA voor staat, willen wij de strategie (aandachtspunten) om de missie te blijven verwezenlijken duidelijker formuleren. Het bestuur komt tot de volgende aandachtspunten en scherper omschreven activiteiten. De aandachtspunten zijn geen losse onderdelen, maar kennen een groot onderling verband en grijpen in elkaar. Daarom is de onderstaande volgorde willekeurig.

AANDACHTSPUNTEN

Ledenbestand, vinden en houden Zoals aangegeven vergrijst het ledenbestand en loopt het aantal leden al geruime tijd terug. Daarmee komt op den duur de continuïteit van de HVA in gevaar. Het ledenbestand zou bij voorkeur moeten groeien en verjongen. Een groei zorgt voor grotere (financiële) mogelijkheden, meer armslag om onze doelen te bereiken en voor meer potentiële vrijwilligers. Behalve het vinden van nieuwe leden moeten de huidige leden behouden blijven. De HVA is en blijft een vereniging waar alle leden zich thuis kunnen voelen.

Communicatie en publiciteit

Communicatie is essentieel om ons doel te bereiken. Een paar van de middelen zijn Facebook en de website hvalphen.nl. Online-communicatie wordt alleen maar belangrijker. Dat betekent voor de HVA meer aandacht daarvoor. Voor het verhogen van de naamsbekendheid zoekt de HVA ook de publiciteit via externe kanalen zoals kranten, andere historische verenigingen en partijen die zich eveneens op het cultureel, historisch erfgoed begeven.

Zichtbaarheid

Om aan nieuwe leden te komen dient de HVA in alle opzichten zichtbaar te zijn. De vele zaken die de HVA te bieden heeft zijn voor veel (potentiële) leden niet duidelijk of onbekend. We mogen trots zijn op wat we in huis hebben, zowel in materiële zin als in de kennis en kunde van de vrijwilligers. En we mogen dat ook uitstralen. De HVA wil zoveel mogelijk middelen inzetten om haar zichtbaarheid te verhogen. Het bestuur formuleert dit als: ‘Kom uit de schaduw’.

Activiteiten

Voor leden en niet-leden organiseert de HVA diverse activiteiten. De belangrijkste zijn:(stads)wandelingen, lezingen, exposities en genealogieonderzoek. Deze activiteiten zijn van groot belang om de zichtbaarheid te vergroten.

Samenwerking

In (de gemeente) Alphen zijn veel partijen die zich bezighouden met het cultureel, historisch erfgoed, ook vanuit een toeristisch of economisch motief. Te denken valt o.a. aan Archeon, Bibliotheek Rijn en Venen, CAS, Gilde Alphen, PReT, Stadsmarketing (HierisAlphen), VOA, VVV, en de gemeente. o.a. met het Gemeentearchief.

De meeste partijen lijken soms eilanden te zijn en op zichzelf gericht. Er is de laatste tijd een tendens waarneembaar om meer gezamenlijk op te treden en samenwerkingsverbanden te zoeken. De HVA loopt daar niet voor weg: samenwerking levert altijd meer op dan tegenwerking.

Archiefbeheer

Een belangrijk onderdeel van de toegevoegde waarde van de HVA vormen onze verschillende collecties. Wij beschikken over een zeer grote foto-en diacollectie; een uitgebreide collectie voorwerpen; Romeinse vondsten; studieboeken en tijdschriften waaronder De Viersprong. Deze collecties zijn grotendeels gedigitaliseerd, maar niet of nauwelijks online beschikbaar. Toegankelijkheid verhoogt voor het publiek de zichtbaarheid in de soms unieke collecties. Zeker voor jongere generaties, de potentiële nieuwe leden, is online toegankelijkheid vanzelfsprekend.

Financiën

De HVA ontvangt geen subsidie. Zij is grotendeels afhankelijk van de betalende leden om de kosten en uitgaven te kunnen dekken De laatste jaren wordt ingeteerd op het vermogen. Het bestuur wil een algemene reserve in stand houden, die overeenkomt met tweemaal de huidige inkomsten uit de contributie en giften per verenigingsjaar.

Vrijwilligers

Feitelijk de belangrijkste focus: zonder vrijwilligers geen HVA! De vrijwilligers zijn nodig voor de archivering van allerlei documenten en voorwerpen; de bemensing van de erfgoedwinkel; de inrichting van tentoonstellingen; het verzorgen van wandelingen, genealogie-onderzoek en lezingen; it- en websitebeheer; klein onderhoud in en aan ons pand en alle andere zaken die ervoor zorgen dat de HVA kan bestaan.

ACTIVITEITEN

Ledenbestand, vinden en houden

Ledenwerving (vinden)

Het teruglopende ledenaantal is al jaren een grote zorg van het bestuur. De praktijk is weerbarstig,

het vinden van nieuwe leden is bij veel verenigingen in Nederland een groot probleem. Gelukkig

zakte het ledenaantal van de HVA in 2024 per saldo met een lid. Toch behoudt het bestuur haar

zorgen.

Zoals hieronder beschreven bij communicatie en publiciteit, samenwerking en zichtbaarheid is

het van belang dat de HVA uit de schaduw komt. Veel van de daar beschreven activiteiten zijn erop

gericht om leden te werven.

Een andere manier om leden te werven is het invoeren van verschillende lidmaatschapsvormen.

Te denken valt een lidmaatschap (‘maatje’ of partnerlid of ondersteund lid) waarbij het lid volwaardig

lid is van de HVA, echter niet De Viersprong ontvangt, maar een (digitale) nieuwsbrief. Ook een

jeugdlidmaatschap behoort tot de mogelijkheden.

Het bestuur onderzoekt de voor- en nadelen van dergelijke lidmaatschapsvormen.

Ledenbehoud

Werving van nieuwe leden is niet effectief zonder ledenbehoud! Hoewel de HVA de weg inzet naar ‘modernisering’, blijft de HVA rekening houden met de huidige doelgroep. Daarom zal De Viersprong (‘het clubblad’) in papieren vorm blijven verschijnen. In 2024 ontvingen leden het boekje Wie wat bewaart heeft wat. Niet uit te sluiten valt dat het bestuur naar meer wegen zoekt om het lidmaatschap voor leden extra aantrekkelijk te maken.

Communicatie en publiciteit

De website van de HVA (hvalphen.nl) is eind 2023 ingrijpend veranderd. Hierdoor kunnen wij berichten, wandelingen, lezingen, genealogieactiviteiten, boeken, collecties enz. sneller en duidelijker communiceren en onder de aandacht brengen. De website is constant in ontwikkeling en vraagt veel inzet van betrokkenen. Van hieruit loopt ook een lijn naar Facebook. Er is nu een samenwerking met Nieuwsblad Alphen en HierisAlphen. Via wijkcentrum Swaenswijk kunnen wij onze lezingen bekendmaken. Daar waar het kan zoekt de HVA ook naar andere externe mediakanalen om mee te communiceren

Bij communicatie en publiciteit behoort ook eenduidigheid in de uitingen en de nodige input van informatie. Dat is nu niet goed georganiseerd. Ook de interne communicatie naar vrijwilligers en leden vereist afstemming en aandacht. Er is behoefte aan stroomlijning, webbeheer en redactie. Daarom wil het bestuur een nieuw bestuurslid aanstellen dat speciaal is belast met deze taken. Op de ledenvergadering van 31 maart 2025 doet het bestuur daarvoor een voorstel.

Zichtbaarheid (‘Kom uit de schaduw’) en activiteiten

De HVA is een prachtige vereniging, maar dat is niet voor iedereen zichtbaar. Om dat te verbeteren is in gang gezet of gaat in gang gezet worden:
– Lezingen: sinds 2024 worden de lezingen in wijkcentrum Swaenswijk gehouden. Dat levert publiciteit op (via Swaenswijk en Nieuwsblad Alphen) en een nieuw toehoorderspubliek. De HVA laat zich zien middels persoonlijke aanwezigheid met naambadges en een informatieve rolbanner. Voor 2025 en verder gaan wij hiermee door.
– Wandelingen: onze stadswandelingen zijn een belangrijk onderdeel van onze ‘buitenactiviteiten’, maar wij zijn niet de enige aanbieder. Ook partijen als het Gilde en CAS zijn dat. De vraag ligt bij het bestuur hoe daarmee om te gaan.

Vastgesteld kan worden dat het bestuur op dit gebeid bepaalde ambities heeft. Dat is mede de reden waarom wij sinds 2024 ons actief inzetten om de zogenaamde Limes-stadswandelingen gestalte te krijgen. Deze Romeinse wandelingen zijn een mooi voorbeeld hoe visie (het geheugen van Alphen); zichtbaarheid en samenwerking met andere partijen vorm kan krijgen.
– Onze expositieruimte en erfgoedwinkel zijn al sinds de opening in 1999 zo goed als onveranderd gebleven. Mede dankzij een gift van Erfgoedfonds Alphen zal deze ruimte in 2025 worden aangepakt. De bedoeling is onder meer dat we met moderne middelen onze collecties en voorwerpen beter kunnen tonen. Voor de invulling zal een werkgroep worden opgericht.
– Evenementen: evenementen zijn een effectief middel om naar buiten te treden. Daarom hebben wij in 2024 meegedaan op de Jaarmarkt. Dat leverde de nodige nieuwe leden op. In 2025 willen wij wederom aanwezig zijn. Ook bij andere evenementen zoals De Nationale Archeologiedagen (medio juni 2025); Het Romeinenweekend (eind juni 2025) en Open Monumentendag (medio september 2025) gaan wij actief participeren.
– Genealogie: de HVA biedt eens per maand de mogelijkheid om in De Vergulde Wagen aan familieonderzoek te doen. Dit is een onderwerp dat de laatste jaren, mede door tv-programma’s als Verborgen Verleden, flink in de belangstelling staat. Uniek is dat de HVA een van de weinige historische verenigingen is die een onderzoek aanbiedt. Daar kunnen wij trots op zijn.

Er zijn ideeën om het onderzoek breder uit te zetten, bijv. onder scholen.

– Presentaties: de HVA beschikt over de nodige films en PowerPointpresentaties, zoals over de Romeinen, Tweede Wereldoorlog en wijken en straten. Soms zijn die gebaseerd op eerder gehouden lezingen. Het bestuur wil bepaalde presentaties intern (in de nieuwe expositieruimte) en/of extern (bijv. bij verzorgingshuizen en wijkcentra) tonen, en dat uiteraard ook op de website.

Samenwerking

Zoals hierboven aangegeven zijn er diverse partijen actief in het veld waarin de HVA zich ook begeeft. Hierbij dient te worden aangemerkt dat de HVA met de andere historische groepen binnen de gemeente al samenwerkt binnen HPA. De HVA staat open voor samenwerking. Mede om die reden is de HVA deelnemer geworden van Platform Recreatie en Toerisme (PReT). Met een boekingssysteem, aangeboden door PReT, is het mogelijk dat deelnemers in de nabije toekomst arrangementen boeken waarbij andere partijen kunnen meedoen en andersom. Een voorbeeld daarvan is het aanbieden van (Romeinse) wandelingen gekoppeld aan een bezoek aan Archeon.

Ook met andere partijen kunnen oriënterende gesprekken worden gevoerd om te bekijken of we elkaar op enige manier kunnen versterken.

Archiefbeheer

Onze collecties zijn grotendeels gedigitaliseerd, maar nauwelijks openbaar. Op de website wordt een bescheiden aantal foto’s getoond. En er is een start gemaakt om de oudste afleveringen van De Viersprong op de site te plaatsen. Om de toegankelijkheid en daarmee de zichtbaarheid te vergroten oriënteert het bestuur zich op diverse mogelijkheden, zowel intern als extern. Bij de oriëntatie staan zaken als eigendom, auteursrechten, wel of niet vrijgeven van content (‘downloaden’) en kosten en opbrengsten op de agenda.

Financiën

De financiële situatie van de HVA is nu nog gezond. Maar de afgelopen drie jaren waren de kosten hoger dan de opbrengsten. Dat komt grotendeels omdat enerzijds het ledenbestand terugloopt en anderzijds de huurkosten van De Vergulde Wagen en de kosten voor De Viersprong behoorlijk zijn gestegen. Als de kosten harder blijven stijgen dan de opbrengsten komt de toekomst van de HVA op den duur in gevaar.

Om die trend om te buigen kijkt het bestuur naar de volgende oplossingen:

Opbrengsten

Contributie. De gemakkelijkste weg is een verhoging van de contributie. Daarmee is en blijft het bestuur terughoudend. Toch is besloten om in 2025 de contributie te verhogen tot 26 euro per jaar, vooral om de stijgende portokosten op te vangen.

Ledenbestand. Zoals bij het aandachtspunt ‘ledenbestand’ is aangegeven kan een uitbreiding van het bestand, bijv. met partners of jongeren zorgen voor meer opbrengsten.

Donaties, schenkingen en giften. De HVA is een ANBI-instelling. De fiscale voordelen zouden we beter moeten uitleggen.

Sponsoring en bijdragen. Externe financiering en sponsoring zijn mogelijk. Via het Erfgoedfonds

Alphen heeft de HVA in 2023 (effectief in 2024) en in 2024 (effectief in 2025) een financiële bijdrage gekregen. In 2024 ontvingen wij van de provincie Zuid-Holland een bijdrage voor de expositie van Romeins erfgoed. Daar waar mogelijk zal het bestuur ook in de toekomst op zoek blijven naar sponsoring en bijdragen.

Aanbieden van goederen en diensten. Wij hebben een bescheiden voorraad aan goederen (boeken, De Viersprong, ansichtkaarten e.d.). Die kunnen wij echter actiever via de website aanbieden.

Zoals al eerder aangegeven kunnen wij trots zijn op onze activiteiten. Die zijn de moeite waarden daaraan zouden deelnemers (niet-leden) een financiële bijdrage kunnen geven. Gratis bestaat haast nergens meer!

Advertenties in De Viersprong.
De advertentietarieven voor De Viersprong zijn al jaren gelijk gebleven. Gelet op de dalende oplage vindt het bestuur dat uitlegbaar.

Samenwerking met anderen.
In de toekomst zou samenwerking een positief effect kunnen hebben op de opbrengsten en/of op de uitgaven. Vooralsnog is daarover niets concreets te melden, maar heeft de aandacht van het bestuur.

Kosten

De Stichting van de HVA kent twee grote kostenposten: de huur voor De Vergulde Wagen en de druk- en portokosten voor De Viersprong. Contractueel valt aan de huurkosten weinig te doen. De huur is in 2024 met vijf jaar verlengd. Wat betreft De Viersprong loopt een onderzoek of daar de kosten omlaag kunnen.

Vrijwilligers

De huidige bezetting is nu kwalitatief en kwantitatief op orde. Het bestuur is blij met alle hulp die wordt aangeboden om de nodige stappen te nemen. Ook de overige leden worden gestimuleerd om een bijdrage te leveren. Het bestuur begrijpt dat bovenstaande activiteiten talrijk en ambitieus zijn. Mede daarom zal het bestuur zich blijven richten op het werven en inwerken van nieuwe vrijwilligers.

Bestuur HVA

Maart 2025

1)

Dit meerjarenplan is geen statisch document, maar is aan verandering onderhevig en kan jaarlijks

bijgestuurd worden.

Ik wil graag reageren

Index van onze collectie

Geschiedenis 
Boekencollectie
De Viersprong
Fotocollectie
Voorwerpen
Studiezaal